1. Luật Công an nhân dân 2018
- Rút ngắn thời hạn thực hiện nghĩa vụ công an nhân dân (CAND) xuống còn 24 tháng;
- Luật không còn quy định về cơ cấu của CAND mà giao Chính phủ quy định (Luật Công an nhân dân 2014 quy định cơ cấu CAND bao gồm lực lượng an ninh, lực lượng cảnh sát và công an xã);
- Chức vụ cơ bản của sĩ quan CAND không còn chức “Tổng cục trưởng”;
- Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ở địa phương có thể là cấp tướng (Hiện hành là cấp tá, trừ Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh);
- Công an xã sẽ được Chính phủ quy định về xây dựng thành lực lượng chính quy.
Luật Công an nhân dân 2018 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019, riêng các quy định sau sẽ có hiệu lực từ ngày 11/01/2019:
- Các quy định của Luật này về cấp bậc hàm cao nhất là cấp tướng; phong, thăng, giáng, tước cấp bậc hàm cấp tướng;
- Các quy định của Luật này về bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, giáng chức các chức vụ có cấp bậc hàm cao nhất là cấp tướng.
2. Luật Trồng trọt 2018
- Phải có trình độ đại học khi trực tiếp điều hành sản xuất phân bón;
- Được gia hạn Quyết định công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam;
- Bổ sung các nguyên tắc hoạt động trồng trọt;
- Bổ sung và luật hoá công tác xây dựng chiến lược phát triển trong lĩnh vực trồng trọt gắn với trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc thực hiện quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
- Luật hóa các quy định về quản lý phân bón, bổ sung quy định để quản lý chặt chẽ đối với các phân bón vô cơ hỗn hợp, ưu tiên phát triển sản xuất, sử dụng phân bón hữu cơ (không phải khảo nghiệm)…
Luật trồng trọt 2018 có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.
3. Luật Chăn nuôi 2018
- Mở rộng khái niệm giống vật nuôi:
Theo Pháp lệnh Giống vật nuôi thì Giống vật nuôi bao gồm các giống gia súc, gia cầm, ong, tằm, động vật thuỷ sản và các sản phẩm giống của chúng như tinh, phôi, trứng giống, ấu trùng và vật liệu di truyền giống.
Luật chăn nuôi 2018 quy định bao gồm gia súc, gia cầm và động vật khác trong chăn nuôi.
Động vật khác trong chăn nuôi là:
+ Động vật ngoài gia súc, gia cầm.
+ Ngoài Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, danh mục động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, động vật rừng thông thường, động vật thủy sản, danh mục động vật rừng hoang dã thuộc Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.
- Cấm đánh đập trâu, bò, lợn từ ngày 01/01/2020;
- Phải gây ngất và không được để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ;
- Để chó, mèo tấn công người khác, chủ nuôi phải bồi thường;
- Tổ chức, cá nhân phải kê khai hoạt động chăn nuôi với UBND xã.
Luật chăn nuôi 2018 có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.
4. Luật Phòng, chống tham nhũng 2018
- Tất cả cán bộ, công chức phải kê khai tài sản, thu nhập;
- Hướng dẫn rõ phương thức và thời điểm cán bộ, công chức phải kê khai tài sản;
- Thêm một số loại tài sản, thu nhập phải kê khai.
Ngoài phải kê khai các loại tài sản, thu nhập như quy định trước đây, như: Nhà, đất; Kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá mà mỗi tài sản có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên; Tài sản, tài khoản ở nước ngoài.
Luật mới yêu cầu các đối tượng nêu trên còn phải kê khai thêm công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng.
Đồng thời, các đối tượng còn phải kê khai cả tổng thu nhập giữa 02 lần kê khai.
- Kê khai không trung thực có thể bị buộc thôi việc.
Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019.
5. Luật Đặc xá 2018
- Không đề nghị đặc xá đối với 16 tội danh;
- Vẫn được đề nghị đặc xá dù chưa bồi thường thiệt hại xong trong trường hợp sau:
+ Không bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng hoặc tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá;
+ Đã thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
- Người đang chấp hành án phạt có quyền làm đơn đề nghị đặc xá:
Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày Quyết định về đặc xá được niêm yết, phổ biến, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn được làm đơn đề nghị đặc xá.
Luật Đặc xá 2018 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019.
6. Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018
Nhiều thông tin thuộc các lĩnh vực thuộc diện bí mật nhà nước:
- Thông tin về lao động, xã hội:
+ Chiến lược, kế hoạch, đề án về cải cách tiền lương, BHXH;
+ Tình hình phức tạp về lao động, trẻ em, tệ nạn xã hội, bình đẳng giới.
- Thông tin về y tế, dân số:
+ Thông tin bảo vệ sức khỏe lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước;
+ Quy trình sản xuất dược liệu, thuốc sinh học quý hiếm;
- Thông tin về giáo dục và đào tạo:
+ Đề thi, đáp án và thông tin liên quan đến tổ chức kỳ thi cấp quốc gia;
+ Thông tin về người thuộc Quân đội, Công an, Cơ yếu được cử đi đào tạo trong và ngoài nước,…
Luật Bảo vệ bí mật nhà nước có hiệu lực từ ngày 01/7/2020, trừ quy định về lập, thẩm định, ban hành danh mục bí mật nhà nước, thời hạn bảo vệ, gia hạn thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước có hiệu lực từ 01/01/2019.
7. Luật sửa đổi, bổ sung 37 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018
- Sửa đổi, bổ sung toàn bộ nội dung chương IV Luật đất đai;
- Sửa đổi Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị;
- Giải quyết phát sinh về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ 2019;
- Sửa đổi, bổ sung Chương XIII về công đoàn theo hướng cho phép thành lập tổ chức đại diện của người lao động không thuộc hệ thống Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Luật sửa đổi, bổ sung 37 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018 có hiệu lực từ ngày 01/01/2019.
8. Luật Giáo dục đại học sửa đổi 2018
- Đại học tư thục được tự chủ quyết định mức thu học phí;
- Trường ĐH đáp ứng đủ điều kiện được tự chủ mở ngành đào tạo;
- Bộ GDĐT xác định điểm sàn với ngành đào tạo giáo viên và ngành thuộc lĩnh vực sức khỏe có cấp chứng chỉ hành nghề.
- Cơ sở giáo dục đại học phải thực hiện đánh giá chương trình trước khi có khóa sinh viên đầu tiên tốt nghiệp và phải thực hiện kiểm định chất lượng chương trình ngay sau khi sinh viên khóa đầu tốt nghiệp.
Luật Giáo dục đại học sửa đổi 2018 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019.
9. Luật Cảnh sát biển Việt Nam 2018
Cảnh sát biển Việt Nam được phép nổ súng vào tàu thuyền trong 05 trường hợp quy định tại điều 14, đơn cử như:
- Nổ súng quân dụng theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ;
- Nổ súng vào tàu thuyền trên biển, trừ tàu thuyền của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế, tàu thuyền có chở người hoặc có con tin, để dừng tàu thuyền khi:
+ Đối tượng điều khiển tàu thuyền đó tấn công hoặc đe dọa trực tiếp đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;
+ Khi biết rõ tàu thuyền do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn;…
Luật cảnh sát biển có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2019.